11 Ιουνίου 2024
ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ
21ο Διεθνές Συνέδριο Βιοϊατρικής Απεικόνισης (ISBI 2024)
Πώς η Τεχνητή Νοημοσύνη ενσωματώνεται υπεύθυνα και ανθρωποκεντρικά στη φροντίδα υγείας, με επίκεντρο τον καρκίνο και τις νευροεκφυλιστικές και νευροψυχιατρικές ασθένειες
Tο 21ο Διεθνές Συνέδριο Βιοϊατρικής Απεικόνισης (ISBI 2024) του Ινστιτούτου Ηλεκτρολόγων και Ηλεκτρονικών Μηχανικών (ΙΕΕΕ), διοργανώθηκε από το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο (ΕΜΠ), υπό την αιγίδα των Υπουργείων Ανάπτυξης, Ψηφιακής Διακυβέρνησης, Υγείας και Παιδείας, της Περιφέρειας Αττικής και του Δήμου Αθηναίων, στις 27 – 30 Μαΐου 2024, στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών.
Το συνέδριο της Αθήνας εστιάστηκε στις εξελίξεις στην ιατρική απεικόνιση στη νέα εποχή της τεχνητής νοημοσύνης (TN) καθώς και στο ρόλο τους για την προαγωγή της εξατομικευμένης ιατρικής και της ιατρικής ακριβείας. Οι διάφορες θεματικές ενότητες ανέδειξαν τον καθοριστικό ρόλο των σύγχρονων συστημάτων απεικόνισης και ΤΝ στη βαθύτερη μηχανιστική κατανόηση της υγείας και της ασθένειας, στη βελτίωση της ακρίβειας της διάγνωσης και στη διαμόρφωση στοχευμένων θεραπειών.
Όπως εξηγεί η Πρόεδρος του συνεδρίου, Κωνσταντίνα Νικήτα, Καθηγήτρια της Σχολής Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών του ΕΜΠ, «τα επιτεύγματα αυτά οφείλονται στην ικανότητα της ΤΝ να συνδέει πληροφορίες που προκύπτουν από την παρακολούθηση της ανθρώπινης βιολογίας σε όλες τις χωρικές κλίμακες, από το επίπεδο του οργάνου και του ιστού έως το κυτταρικό και το μοριακό επίπεδο. Ο συνδυασμός των διαφορετικών επιπέδων πληροφορίας επιτρέπει την αναγνώριση περίπλοκων προτύπων και συσχετίσεων ανάμεσα στις ανατομικές, παθοφυσιολογικές και μοριακές διαδικασίες που εμπλέκονται σε μια ασθένεια ή στη θεραπεία της. Αυτό είναι εφικτό χάρη στα μοντέλα ΤΝ, τα οποία μπορούν να διασυνδέουν τις κουκίδες της πληροφορίας μεταξύ όλων αυτών των επιπέδων, αποκαλύπτοντας συσχετίσεις που δε μπορεί να αντιληφθεί ο άνθρωπος λόγω του εξαιρετικά μεγάλου όγκου των δεδομένων. Έτσι, μπορούμε να αξιοποιήσουμε ουσιαστικά τις μετρήσεις που κάνουμε σε βαθιές μοριακές αναλύσεις σε ανθρώπινα βιοδείγματα και ιστούς, να τις τοποθετήσουμε σε κλινικό πλαίσιο και να ενσωματώσουμε αυτή την κατανόηση με τρόπους που δεν μπορούσαμε να κάνουμε πριν. Η νέα γνώση συνδέεται, πλέον, με τις βασικές επιστήμες σε ένα κλινικό πλαίσιο.»
Συνεδρίες με κλινική εστίαση στον καρκίνο, στις νευροεκφυλιστικές και νευροψυχιατρικές ασθένειες έδωσαν έμφαση στη σημασία καθορισμού κατάλληλων πλαισίων ένταξης της έρευνας στη ροή της κλινικής εργασίας και παρουσίασαν τις δυνατότητες βελτιστοποίησης της αποτελεσματικότητας των φαρμάκων μέσα από την εφαρμογή μεθόδων ΤΝ για την παρατήρηση και την κατανόηση μοριακών και κυτταρικών μηχανισμών.
Εκπρόσωποι από τη βιομηχανία της υγείας και την κλινική ιατρική, επενδυτές επιχειρηματικών κεφαλαίων και ακαδημαϊκοί, τόνισαν ότι η μετάφραση των ερευνητικών ευρημάτων σε χρήσιμα προϊόντα για την κλινική πράξη παραμένει ζητούμενο, υπογραμμίζοντας την ανάγκη ευρείας συνεργασίας και συμπράξεων για την ανάπτυξη και υιοθέτηση των συστημάτων ΤΝ στην κλινική πράξη. Οι ομιλητές αναφέρθηκαν στη σημασία της υπεύθυνης και ανθρωποκεντρικής ενσωμάτωσης των τεχνολογιών ΤΝ στη φροντίδα υγείας, θίγοντας κρίσιμα ζητήματα όπως η ασφάλεια των δεδομένων και η αμεροληψία, η δικαιοσύνη και η ευρωστία των μοντέλων ΤΝ. Επιπλέον, αναγνωρίστηκε ο καθοριστικός ρόλος των στοχευμένων επενδύσεων και των κατάλληλων ρυθμιστικών πλαισίων για την επιτυχή υιοθέτηση της ΤΝ στον τομέα της υγείας.
Στην ημερίδα σύνδεσης του κλάδου με τη βιομηχανία, εκπρόσωποι φορέων που διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην καινοτομία σε τεχνολογίες ΤΝ και διαχείρισης δεδομένων, όπως η Google και η AWS τόνισαν τη σημασία διαμοιρασμού και επιμέλειας των δεδομένων και της παραγωγικής ΤΝ ως μοχλού καινοτομίας. Για πρώτη φορά, η ημερίδα φιλοξένησε την εκδήλωση Pharma–Meets–Imaging, η οποία αποτέλεσε πλατφόρμα συνάντησης εκπροσώπων φαρμακευτικών εταιρειών με κορυφαίους επιστήμονες από τον τομέα της βιοϊατρικής απεικόνισης. Συζητήθηκαν οι πιο πρόσφατες εξελίξεις στην ανακάλυψη φαρμάκων και την τεχνολογία απεικόνισης και τονίστηκε ο καθοριστικός ρόλος της ΤΝ, που εκτιμάται ότι μέχρι το 2050 θα αξιοποιείται στην ανάπτυξη του 50% των νέων φαρμάκων. Η ΤΝ αναμένεται να συμβάλει στο σχεδιασμό φαρμάκων που θα χαρακτηρίζονται από υψηλή αποτελεσματικότητα και χαμηλότερη τοξικότητα. Pόλο κλειδί θα διαδραματίσει η παραγωγική ΤΝ με την ικανότητά της να συνδυάζει τα διαθέσιμα δεδομένα προς τη σύνθεση κατάλληλων μοριακών δομών.
Οι κεντρικοί ομιλητές του συνεδρίου μοιράστηκαν την ανεκτίμητη τεχνογνωσία και το όραμά τους με τους συμμετέχοντες.
Ο Dr. Anant Madabhushi (Robert W. Woodruff Professor of Biomedical Engineering, Emory University, ΗΠΑ) αναφέρθηκε στις προκλήσεις στον τομέα της ογκολογίας ακριβείας. Το σύστημα ΤΝ που έχει αναπτύξει ενσωματώνει πλήθος, γενετικών, κυτταρικών και μοριακών παραμέτρων και επιτρέπει μέσα από μια απλή βιοψία να εξαχθούν συμπεράσματα σχετικά με την εξέλιξη της πορείας της νόσου, την επιλογή κατάλληλης θεραπείας και την ανταπόκριση του ασθενούς σε αυτήν, αποτρέποντας την τοξικότητα των χημειοθεραπειών σε ασθενείς που δεν τις έχουν ανάγκη.
Ο Dr. Ιωσήφ Σηφάκης (Emeritus Research Director at Verimag, Γαλλία) στην ομιλία του τόνισε τη συμπληρωματικότητα μεταξύ της ανθρώπινης και της μηχανικής νοημοσύνης και σχολίασε τους κινδύνους και τις προκλήσεις που σχετίζονται με την υιοθέτηση της ΤΝ, την αξιολόγηση και τη ρύθμισή τους. Εξέφρασε την ικανοποίησή του για την υιοθέτηση του αυστηρότερου νομοθετικού πλαισίου EU AI Act στην ΕΕ σε σχέση με τις ΗΠΑ, αλλά και την αγωνία του για το αν θα μπορέσει η ΕΕ να εφαρμόσει το πλαίσιο αυτό.
Η Dr. Katherine Ferrara (Professor and Division Chief, Molecular Imaging Program at Stanford, ΗΠΑ) επικεντρώθηκε στις σημαντικές εξελίξεις στον τομέα της βιολογίας και της μηχανικής που ενισχύουν την εξατομικευμένη θεραπευτική με έμφαση στη μοριακά ειδική θεραπεία του καρκίνου. Μεταξύ άλλων, μίλησε για τα νέα δεδομένα που δημιουργεί ο συνδυασμός των theranostics με τεχνολογίες υπερήχων για τη διάνοιξη του αιματοεγκεφαλικού φραγμού με στόχο την προαγωγή εντοπισμένων αλλαγών στην έκφραση των γονιδίων.
Ο Dr. Francis Bach (Machine learning Group leader, Inria, Ecole Normale Supérieure, Γαλλία) εστίασε στη χρήση των μοντέλων διάχυσης προς την ανάπτυξη αποδοτικών μοντέλων παραγωγικής ΤΝ, ικανών να συμβάλουν στην αντιμετώπιση του προβλήματος έλλειψης αξιόπιστων δεδομένων, που αποτελεί ένα από τα κρίσιμα εμπόδια στη μετάφραση της ερευνητικής προόδου σε εργαλεία χρήσιμα στην κλινική πράξη.
Την έναρξη των εργασιών του ISBI 2024 κήρυξε ο Υφυπουργός Ανάπτυξης, κ. Μάξιμος Σενετάκης, ενώ χαιρετισμό απηύθυνε ο Αντιπρύτανης Έρευνας και Δια Βίου Εκπαίδευσης του ΕΜΠ, Καθηγητής Μάνος Βαρβαρίγος.
Η φετινή διοργάνωση κατέρριψε τα ρεκόρ συμμετοχής επιστημόνων από όλο τον κόσμο, καταγράφοντας περισσότερες από 1600 υποβολές άρθρων και φιλοξενώντας περισσότερους από 1200 συμμετέχοντες. Το συνέδριο της Αθήνας αναδείχθηκε κατά γενική ομολογία στην πιο ζωντανή και πρωτοποριακή διοργάνωση στην υπερεικοσαετή ιστορία του συνεδρίου, αποτυπώνοντας την πραγματική διάσταση της επιστήμης, πέρα από το τρέχον κύμα ενθουσιασμού, και χαρτογραφώντας το μέλλον με τον πιο έγκυρο τρόπο
ISBI 2024
Γραμματεία συνεδρίου
e–mail: isbi2024_chair@biosim.ntua.gr
Πρόεδρος συνεδρίου
Κωνσταντίνα Νικήτα, Καθηγήτρια ΕΜΠ
e-mail: knikita@ece.ntua.gr